BECHTEREW






De ziekte van Bechterew is een reumatologische aandoening die gekenmerkt wordt door ontstekingen aan de gewrichten tussen het heiligbeen en het bekken, de zogenaamde ‘SI-gewrichten’, en ontstekingen van de gewrichten tussen de wervels. Als gevolg van deze ontstekingen, die van binnenuit ontstaan, wordt er littekenweefsel gevormd. Dit vult de ruimte tussen twee beenderen (bijvoorbeeld wervels) op. Het littekenweefsel wordt uiteindelijk omgevormd tot bot.
Door deze ‘verbening’ kan de wervelkolom krom groeien en hebben mensen de neiging om krom te gaan lopen.
De ziekte is vernoemd naar de arts die het ziektebeeld voor het eerst heeft beschreven. De Latijnse naam voor deze ziekte is ‘spondylitis ankylopoetica’ (SA). In Nederland en Duitsland spreekt men van de ziekte van Bechterew, in de rest van de wereld wordt de officiële naam ‘spondylitis ankylopoetica (Latijn) of ankylosing spondylitis (Engels) gebruikt.
De klachten kunnen erg wisselend zijn, vooral in het begin. Het gaat om een zeurende, doffe pijn en stijfheid laag in de rug, de billen en soms de achterkant van de bovenbenen, vaak wisselend links en rechts. Kenmerkend is een langdurige stijfheid de eerste uren na het opstaan en het wakker worden van de pijn en stijfheid tijdens het tweede deel van de nacht.
In een later stadium kunnen de klachten voortdurend aanwezig zijn terwijl de rug niet alleen stijf aanvoelt maar ook minder goed kan bewegen. De klachten van pijn, stijfheid en beperking kunnen dan ook hogerop in rug en nek optreden.
Verder kunnen klachten ontstaan in de gewrichten rond het borstbeen. Dat kan benauwdheid en pijn veroorzaken op de borstkas. Ook in andere gewrichten kunnen ontstekingen voorkomen, meestal in de knieën, enkels of polsen. In pezen en de aanhechting ervan (bijvoorbeeld de achillespezen) kunnen tevens ontstekingen met pijn en zwellingen ontstaan.
Daarnaast behoort oogontsteking tot de mogelijke verschijnselen. Het oog is dan rood en pijnlijk. Het traant en kan geen licht verdragen. De ontsteking moet door een oogarts behandeld worden en leidt dan meestal niet tot blijvende schade aan het oog. Wel kan de ontsteking terugkomen.
Waardoor kan het komen?
De oorzaak van de Ziekte van Bechterew is onbekend. Wel is bekend dat de ziekte bij 2 op de 1000 personen voorkomt en dat het vaker bij mannen dan bij vrouwen voorkomt. Erfelijkheid speelt waarschijnlijk een rol. Als een ouder de ziekte heeft, is er een kans van één op tien dat hun kind deze aandoening krijgt.
Bij 90 procent van de patiënten komt de erfelijke factor HLA-B27 voor, maar ook bij 8% van de mensen zonder de ziekte komt deze factor voor.
HLA-B27 wordt ook gevonden bij andere ontstekingen van de gewrichten of de darmen, bijvoorbeeld de ziekte van Crohn.
Het vermoeden bestaat ook dat bepaalde bacteriële infecties in het lichaam, en dan met name van urinewegen en darmen, een aanleiding kunnen zijn voor het ontstaan van de ziekte bij mensen die er gevoelig voor zijn.
Rugpijn in combinatie met pijnlijke gewrichten, darmklachten, pijn bij het plassen of oogontsteking, is een reden om een arts te raadplegen.
Hoe wordt het vastgesteld?
De klachten zijn in het begin wisselend. Daardoor duurt het vaak langere tijd voordat de klachten zo duidelijk worden dat de ziekte van Bechterew kan worden vastgesteld. De daadwerkelijke diagnose wordt gesteld aan de hand van een uitgebreid lichamelijk onderzoek en röntgenfoto’s.
In enkele gevallen wordt een CT-scan of MRI-scan gemaakt. Bloedonderzoek om ontstekingskenmerken en de erfelijke factor HLA-B27 vast te stellen wordt meestal wel gedaan maar geeft geen bewijs voor een diagnose.
Na verloop van enkele jaren is de verbening van de gewrichten in de wervelkolom zichtbaar op röntgenfoto’s.
Wat kan helpen?
De ziekte kan niet worden genezen, een goede behandeling kan het ziekteproces wel onderdrukken waardoor de klachten verminderen. De invloed van rust en bewegen is groot; beweging geeft verbetering en rust geeft juist verslechtering. Een oefentherapeut of fysiotherapeut helpt door middel van oefeningen de rug bewegelijk te houden. De therapie is erop gericht om de wervelkolom recht te houden of weer recht te krijgen. Hierdoor wordt de kans kleiner dat de rug verstijft in een kromme houding.
Medicijnen zoals pijnverlagende en ontstekingsremmende middelen die door de arts worden voorgeschreven, geven verlichting. De dosis kan worden aangepast aan de aard en de ernst van de klachten. De meest gebruikte medicijnen bij de behandeling van reumatische aandoeningen zijn de ontstekingsremmende pijnstillers, de zogeheten NSAID’s, waaronder de nieuwe COX-2 remmers.
Soms kan een injectie in een ontstoken gewricht helpen.
Sinds kort is er nog een nieuwe groep medicijnen, de biologicals.
Wie kan helpen?
De reumatoloog of internist stelt meestal de diagnose en start de behandeling. Als het nodig is, worden andere behandelaars ingeschakeld zoals de fysiotherapeut of oefentherapeut.
Ook kan, bij oogontstekingen, behandeling door een oogarts nodig zijn. Soms zal besloten worden tot een operatie door een orthopedisch chirurg.
Een ergotherapeut kan helpen bij problemen in het dagelijks leven, zowel op het werk als thuis.
Ermee leven
De ziekte van Bechterew kan zorgen voor pijn en stijfheid en voor een verkromming van de rug. Dat kan een groot effect hebben op het dagelijks leven en vergt veel aanpassing van patiënten. De meeste mensen kunnen gelukkig toch een vrij normaal leven leiden ondanks de ziekte. Sommigen hebben behoefte aan lotgenotencontact, bijvoorbeeld bij speciale zwem- en oefengroepen van de verschillende Reuma Patiënten Verenigingen.
Enkele aanpassingen kunnen het leven met de ziekte vergemakkelijken. Een goed en stevig matras zorgt ervoor dat de rug recht blijft.
Het kan over het algemeen geen kwaad om met deze aandoening aan het werk en in beweging te blijven, het kan zelfs gunstig zijn. Bepaalde werkzaamheden kunnen echter moeilijk zijn.
Bronnen: Zorgboek Rugpijn
Online bronnen: Emedicine.com; Reumabond.nl